1. بولگاکف و داستان‌های میخائیل سالتیکوف-شچدرین

سالتیکوف-شچدرین، نویسنده طنز، ” تأثیر فوق‌العاده‌ای” بر بولگاکف داشت، به ویژه در آغاز کار خود. بولگاکوف با اشاره به اینکه طنزنویس نقش مهمی در شکل‌گیری جهان‌بینی او ایفا کرد، گفت: ” وقتی جوان بودم، تصمیم گرفتم همه چیز را با دوز طعنه‌ای سالم ببینم .”

بولگاکف از حدود سیزده سالگی شروع به آشنایی با آثار شچدرین کرد. “من واقعاً آن آثار را دوست داشتم و همیشه به آنها باز می‌گشتم.” 
بولگاکف بعداً، با ساختن فِلتون‌های گزنده صرفاً برای سرگرمی، گفت. که  تکنیک‌های سالتیکوف را تقلید کرده است. و بلافاصله به نتایجی دست یافت. بولگاکوف به یاد می‌آورد که بیش از یک بار مجبور شد با دیگران نزاع کند و به سرزنش‌های تلخ کسانی که در داستان‌های کوتاه خود مسخره می‌کرد گوش دهد.

انتقاد بی‌عذرخواهی سالتیکوف-شچدرین برای او جایگاه ویژه‌ای در قلب خوانندگان به ارمغان آورد. هیچ نویسنده‌ای آن‌قدر بی‌رحمانه که سالتیکوف-شچدرین در آثار گزنده‌اش از واقعیت روسی انتقاد، تمسخر و ساختارشکنی نکرده است. فیزیولوژیست پیشگام روسی ایوان سچنوف (1829-1905) سالتیکوف-شچدرین را به عنوان “بزرگترین متخصص تشخیص” توصیف کرد. میخائیل بولگاکوف، پزشک کاملاً آموزش دیده ، که این ظرفیت نادر را ستایش کرد.

سالتیکوف-شچدرین بخش زیادی از زندگی خود را صرف کار در سازمان‌های دولتی کرد. 
هدف اصلی او سخن گفتن علیه فساد و حماقت، طمع و ریا، دزدی و خیانت بود.

افسانه‌ها و داستان‌های طنز او، مانند «وجدان گمشده»، «خرگوش بیخود» و «همسایه‌ها» که در دهه 1880 نوشته شده‌اند، داستان‌های کودکانه نیستند. این تصویری از جامعه است که در ضعف انسانی، حماقت بوروکراتیک و حرص عمیق ریشه‌دار است. مجموعه داستان‌های سالتیکوف-شچدرین یک شاهکار نادر از طنزهای سخت است.
که آزمون خود را در زمان پس داده است.